10 p.s.k. - struktura i modele

10 p.s.k pełnił rolę dywizyjnego oddziału rozpoznawczego 1 DPanc. Jego podstawową rolą było rozpoznanie przedpola dywizji na odległość 8-15km. Wyposażony w czołgi szybkie Cromwell mógł pełnić rolę awangardy podczas szybkich przemarszów wielkiej jednostki, bądź ubezpieczenia bocznego gdy siły główne wykonywały zagon i przez pewien czas miały odsłonięte skrzydło.
Mimo, że 10 p.s.k. mógł być uznawany za czwarty pułk dywizji to jednak służący tam żołnierze ćwiczeni byli do nieco innych zadań. W szkoleniach dużo większą wagę niż do taktyki walki przywiązywano do czytania map i pracy z radiostacją.

Zgodnie z klasyfikacją brytyjską pojazdy oddziału rozpoznawczego dywizji pancernej, a zatem także 10 p.s.k. znakowane były zielono-niebieskim kwadratem z numerem 45 oraz białą figurą (trójkąt, kwadrat lub koło) malowanym na kadłubie lub wieży.

W sierpniu 1944 pułkiem dowodził mjr Jan Maciejowski. Pułk odegrał kluczową rolę we wstępnej fazie bitwy pod Falaise. Pozostając w awangardzie dywizji pułk zajął z marszu most na rzece Dives (Scenariusz Most na Dives), dzięki czemu wielka jednostka była w stanie szybko przegrupować się na pozycje wyjściowe do ataku. W operacji zamykania worka Falaise 10 p.s.k. pełnił ważną rolę ogniwa łączącego wojska korpusu kanadyjskiego atakującego od północy i wojsk amerykańskich  nadciągających od południa.

Pułk (a ściślej jego rzut bojowy) składał się z trzech szwadronów liniowych i szwadronu dowodzenia. Każdy szwadron liniowy złożony był z czterech plutonów liniowych. Łącznie szwadron dysponował 14 czołgami Cromwell (po 3 czołgi na pluton liniowy) i 2 czołgami wsparcia Cromwell CS.
W skład szwadronu dowodzenia wchodził pluton dowodzenia uzbrojony w 4 czołgi Cromwell, pancerny pluton przeciwlotniczy, którego uzbrojenie stanowiło 6 czołgów przeciwlotniczych Crusader III AA Mk II, oraz pluton rozpoznawczy wyposażony w 11 czołgów Stuart Mk VI.

Na powyższym zdjęciu widoczne pojazdy 10p.s.k sfotografowane w Normandii oczekujące na wymarsz. Na pierwszym planie Sherman dowodzenia, z prawej strony kolumna czołgów Cromwell, a w głębi po lewej stronie widoczne pojazdy przeciwlotnicze Crusader III AA.

 

 

Powyżej kolumna czołgów A30 Challanger z 10 p.s.k. Zdjęcie pochodzi z publikacji Od Akromy do Zwycięzcy.

Jak dotąd w malowaniu 10 p.s.k. posiadam dwa czołgi z czego pierwszy to Cromwell wykonany w oparciu o plastikowe wypraski firmy Warlord Games. Do malowania użyłem farb i pigmentów firmy Vallejo.

Drugi to czołg A30 Challanger. Model to projekt wykonany w oparciu o wydruk 3d firmy Warpainter

Źródła:
K.Gaj, 1 Dywizja Pancerna (organizacja Wielkiej Jednostki pancernej PSZ na Zachodzie - sierpień 1944)
Od Acromy do Zwycięscy cz.8,
Osprey Publishing, Falaise 1944